Kentimiz için önem arz eden konuların başına tutturulan Organize sanayi anlayışı ile ilgili gerekli incelemeleri yaparak halkımızın gelecek planlamalarına destek olmak bilinçli ve sürdürülebilir bir gelecek inşası için Gazeteciliğimiz çalışma prensipleri gereği Ele aldığımız bir konudur. İlk önce Tanımı hakkında ilk yazımızdan sonra şimdi koşulları ve nasıl olmalıdır diyerek özelliklerini ele almak istiyoruz, sonraki yazılarımızda ise soru cevap analizleri ile nihai olarak varmamız muhtemel sonuçların tarifi üzerine çalışmamızdır. Umarız Karabük Halkına çalışmalarımız ışık olur ve fayda sağlar.
OSB Nedir? Hangi birimlerden oluşmalıdır?
– OSB içinde kümelenen firmalar, aynı malı üreten veya tamamlayıcılık ilişkisi içindeki üretim birimleri olmalı.
– OSB’lerde küçük ve orta ölçekli firmalar bulunmalı. Ağır sanayi ve kompleksler büyük hatta küresel ölçekli yapıları ile kendi ekonomilerini yaratabilecek kapasiteye sahiptir. Bu kapsamda ağır sanayi işletmelerinin KOBİ niteliğindeki firmalarla aynı OSB içinde yer alması altyapıdan faydalanma açısından bir takım olumsuzluklara neden olabilir.
– OSB’ler planlı yerleşimi esas alır. Buna göre; topoğrafik, meteorolojik, çevresel koşullar açısından değerlendirilerek, belirlenen bir arazi parçasının nizami bir şekilde sanayi parselleri konumuna getirilmesi şarttır. Her parselin sınırlarına kadar yol, su, elektrik, kanalizasyon, drenaj, telefon hattı, internet gibi altyapı öğeleri kullanılır durumda olmalı.
– OSB içinde kafeterya, konferans salonu, plan ve muhasebe büroları, banka, P.T.T., teknik atölyeler, ilk yardım merkezleri gibi sosyal donatı alanları bölgenin uygun yerlerine planlı ve erişilebilir biçimde yerleştirilmeli. Ayrıca, bölgede yer alan tüm firmalar altyapı unsurlarının yanı sıra diğer ortak tesislerden yararlanabilmeli.
Firmalara sağladığı faydalar nelerdir?
– OSB içinde belli standartlarda üretim yaptığı kabul edilen firmalar, uygunluğu uzmanlarca onaylanan optimal üretim alanına kavuşur. Ayrıca buralarda arazi ve altyapı uygun koşullarda sanayiciye sunulur.
– Üretimde ortaya çıkan tamamlayıcılık ilişkileri, özellikle de bir firmanın nihai ürünün belirli bir parçasında katma değerin yaratılmasında üretim maliyetlerinin düşmesine yardımcı olur.
– Kalifiye işgücünün yoğun olduğu bölgelerde kurulan OSB’lerde faaliyet gösteren firmalar, kolayca işgücü temin eder.
– Ulaşım olanaklarındaki kolaylıklar lojistik anlamda firmaların taşıma maliyetlerini azaltır.
– OSB’ler pazarlama ve diğer özelleşmiş hizmetlerin ediniminde kolaylık sağlayan ortam yaratır.
Kentleşmeye sağladığı faydalar nelerdir?
Günümüzde özellikle de gelişmekte olan ülkeler de OSB uygulamalarından, ekonomik kalkınmayı hızlandırıcı, bölgesel dengesizlikleri giderici, kentsel gelişmeyi yönlendirici çevresel faktörler öne çıkar. Organize Sanayi Bölgelerinin ekonomik kalkınmayı hızlandırıcı işlevi, üretimde rasyonellik ve verim artışı yoluyla gerçekleşir. Buna göre artan verimlilik ile sağlanan sermaye birikimi, aynı zamanda artan yatırımlar yoluyla istihdam ve işsizlik sorunlarına da çözüm getirebilir. Organize Sanayi Bölgelerinin ekonomik kalkınmadaki diğer bir işlevi ise, küçük ve orta ölçekli sanayilerin teşvik edilmesi noktasında rol üstlenmesidir.
OSB Sosyal bir öznedir
OSB bölgelerarası dengesizlikleri gidermek amacıyla, sanayinin ülke genelinde dengeli dağılımının sağlanmasına etken olmaktır. Gelişmemiş bölgelerde kurulacak OSB’ler, firma ve işletmelerin söz konusu bölgelere yönelmesinin ve bu bölgelere yatırım yapmalarının önünü açar. Ancak bu ekonomik yönelimin devlet tarafından vergi, kredi, mali tedbir ve teşviklerle desteklenmesi gerekir. Gelişmemiş bölgelerde ise kalkınmanın ivmelendirilmesi, gelişmiş bölgelere yönelik göç hareketlerinin azaltılmasında veya kontrol altına alınmasında OSB’ler etkilidir.
OSB’ler sanayi ve kentleşmede etkili unsurlardır
OSB uygulamaları, kent ölçeğinde yerleşme biçimini düzenleyici bir araç olarak kullanılabilir. Kentlerde uygun yerlerde kurulan Organize Sanayi Bölgeleri, kent merkezinde gelişigüzel kurulan sanayi kuruluşlarının ‘tek bir bölgede ve tek bir çatı’ altında toplanmasının önünü açar. Bu da yerleşim yerlerinin düzenlenmesinde, anakent konut ve gecekondu sorunlarının çözümünde etkili bir yöntemdir. Kent içinde arsa spekülasyonunu önleyici işlev de gören OSB yapılanmaları, kent planlama sürecinde düzenli ve sağlıklı şekillendirilmiş kentlerin ortaya çıkarılmasında, sanayi ve kentleşme denkleminde en etkili unsurlardan biridir.
OSB’lerin çevreye sağladığı faydalar
Kent merkezinde düzensiz şekilde konumlanan sanayinin, kent dışına taşınması ile merkezde meydan gelen koku, duman, pislik, kirlilik, aşırı gürültü gibi sorunlar OSB’ler sayesinde kontrol altına alınır. Ayrıca, OSB’lerin yüksek yaptırımlar karşılığında uymak zorunda oldukları ve yoğun denetim altında devreye aldıkları ‘çevre koruma sistemleri’ sürecin; çevre, enerji, kent, halk sağlığı gibi konularda lehte bir odak haline dönüşmesinde etkilidir.
Kısaca; Organize Sanayi Bölgeleri; kentleşme sürecinin denetlenmesinde, bölgesel dengesizliklerin giderilmesinde, toplanma ekonomilerinin yaratılmasında, çevre koruma önlemlerinin yaygınlaştırılmasında rasyonel bir araçtır. Bu açıdan OSB’lerin kuruluş aşamasında uygun yer seçimi, sadece firmalar açısından değil; ekonomik kalkınma, bölgesel dengesizlikler, kentleşme ve çevre koruma faktörleri ve çeşitli parametreler dikkate alınarak ulusal düzeyde yapılır.
OSB’ler taşıdığı bu özellikleri ile de gelişmekte olan ülkeler açısından kayda değer önem taşır.
